Ο «Καλλικράτης» με 325 δήμους κατετέθη νωρίτερα στη Βουλή

Της Ελενας Kαρανατση

Με 325 δήμους «εισήλθε» τελικά χθες ο «Καλλικράτης» στη Βουλή. Το πολυνομοσχέδιο για τη «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης» κατατέθηκε χθες στη Βουλή, νωρίτερα από ό, τι αναμενόταν, με ορισμένες τροποποιήσεις στις θεσμικές διατάξεις αλλά και με χωροταξικές αλλαγές σε 23 νομούς, οι οποίες επήλθαν μετά τη διαδικασία της διαβούλευσης. Σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών, το ύψος της ετήσιας εξοικονόμησης προβλέπεται να ανέλθει στα 1,185 δισ. ευρώ και θα προκύψει από τον περιορισμό λειτουργικών δαπανών και την ορθολογική αξιοποίηση των πόρων.

Ειδικότερα, εκτιμάται ότι εξοικονομούνται 780 εκατομμύρια ευρώ από τις συνενώσεις των δήμων, 175 εκατομμύρια από την κατάργηση των 13 κρατικών περιφερειών και τη σύσταση 7 αποκεντρωμένων διοικήσεων, καθώς επίσης και 230 εκατομμύρια από την κατάργηση των 54 νομαρχιών. Επίσης, προκύπτει όφελος περίπου 75 εκατ. ευρώ λόγω της ταυτόχρονης διεξαγωγής των αυτοδιοικητικών εκλογών με τις ευρωεκλογές.

Καμία αλλαγή δεν προστέθηκε στον χάρτη της Αττικής (πλην της συνένωσης Αγίων Αναργύρων με τον δήμο Καματερού), ενώ οι σημαντικότερες αλλαγές που επήλθαν στον χάρτη των συνενώσεων αφορούν σε σημαντικό βαθμό τη Β. Ελλάδα, όπου διατυπώθηκαν παράπονα για ευνοϊκή μεταχείριση περιοχών, από τις οποίες κατάγονται κυβερνητικά στελέχη. Ετσι, σύμφωνα με το σχέδιο που κατατέθηκε, στον νομό Καστοριάς ο δήμος Μακεδνών συνενώνεται τελικά με τον δήμο Καστοριάς, ενώ στην Κοζάνη, ο δήμος Βελβεντού συνενώνεται με τον δήμο Σερβίων. Στην Α΄ Θεσσαλονίκης, ο δήμος Νεάπολης χάνει την αυτονομία του και συνενώνεται τελικά με τις Συκιές. Στην Ημαθία ικανοποιείται το αίτημα της δημοτικής αρχής για συνένωση Ανθεμίων και Ειρηνουπόλεως με τον δήμο Νάουσας, ενώ στη Λάρισα, το ιστορικό Κιλελέρ συνενώνεται με τους δήμους Νίκαιας και Κραννώνας.

Στα νησιά δεν επέρχεται καμία αλλαγή πλην του νομού Ηρακλείου, όπου προβλέπονται οκτώ δήμοι, ενώ ο αρχικός «Καλλικράτης» προέβλεπε εννιά και οι τοπικές αρχές ζητούσαν έξι ή επτά.

Στην Εύβοια, όπου καταγράφηκαν πολλές αντιδράσεις κατά της συνένωσης Κύμης - Αλιβερίου, υπερίσχυσε η πρόταση των οκτώ αντί εννέα δήμων, οπότε δημιουργείται ένας μεγάλος δήμος (με 5 συνενούμενους), που περιλαμβάνει και την Κύμη και το Αλιβέρι.

Μεταφορά αρμοδιοτήτων

Στο θεσμικό σκέλος, ο «Καλλικράτης» εισάγει τη μεταφορά πλήθους αρμοδιοτήτων προς περιφέρειες και δήμους. Ειδικότερα, μεταφέρεται στην περιφέρεια το σύνολο των αρμοδιοτήτων που αφορούν τον αναπτυξιακό περιφερειακό προγραμματισμό, καθώς επίσης αποκεντρωμένες υπηρεσίες δημόσιας υγείας και κατασκευής έργων. Οι δήμοι αναλαμβάνουν αρμοδιότητες όπως η έκδοση οικοδομικών αδειών, η κοινωνική πρόνοια και οι επαγγελματικές άδειες.

Στα οικονομικά των ΟΤΑ, τίθενται πλέον αυστηρά όρια και κριτήρια δανεισμού και καταρτίζεται ειδικό πρόγραμμα εξυγίανσης για τους ήδη υπερχρεωμένους, το οποίο εφαρμόζεται μόνο για τον συνενούμενο δήμο που αποτελεί μέρος του νέου καλλικράτειου δήμου.

Οι δαπάνες όλων των δήμων και των περιφερειών, όλων των νομικών προσώπων και επιχειρήσεών τους υπάγονται στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Σύσταση κοινοτήτων

Σε κάθε συνενούμενο δήμο παραμένει το σύνολο των υπηρεσιών, ενώ προβλέπεται αντιδήμαρχος που θα μεριμνά για τις τοπικές υποθέσεις. Θεσμοθετούνται αντιδήμαρχοι και αντιπεριφερειάρχες με τοπική αρμοδιότητα, ενώ συστήνονται παντού τοπικές και δημοτικές κοινότητες που αντικαθιστούν τα σημερινά τοπικά και δημοτικά διαμερίσματα.

Αίρεται το ηλικιακό όριο των 21 ετών για συμμετοχή στις εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και μπορούν να εκλέγονται νέοι από 18 ετών.

Καθιερώνεται ο θεσμός του «Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης» με αποστολή την έγκαιρη καταπολέμηση της κακοδιοίκησης, τη βελτίωση της εξυπηρέτησης των πολιτών και των επιχειρήσεων, ενώ συστήνεται επιτροπή διαβούλευσης, στους δήμους και στις περιφέρειες. Μάλιστα, σε κάθε δήμο συγκροτείται και συμβούλιο ένταξης μεταναστών. Εκτός από τα 1.000 ΚΕΠ που υφίστανται σήμερα, δημιουργούνται άλλα 1.200 ηλεκτρονικά, τα δημοτικά e- ΚΕΠ και παράλληλα εισάγεται η «έξυπνη κάρτα του δημότη» και ξεκινά η υλοποίηση της «Κάρτας του Πολίτη», ώστε το κοινό να μπορεί ηλεκτρονικά πλέον να εκδίδει τα πιστοποιητικά που χρειάζεται. Επιπλέον, συστήνεται αρμόδια υπηρεσία υπεύθυνη για την παροχή διοικητικής βοήθειας σε άτομα που έχουν αντικειμενική αδυναμία προσπέλασης στους δήμους ή στα ΚΕΠ. Τέλος, κάθε όργανο και Νομικό Πρόσωπο των ΟΤΑ οφείλει να αναρτά στο Διαδίκτυο τις αποφάσεις του προκειμένου αυτές να είναι εκτελεστές.